Cele szczegółowe
- wspieranie rozwoju partnerskiej współpracy polsko-słowackiej w zakresie poprawy stanu infrastruktury transgranicznej, prowadzącej do integracji przestrzennej obszaru oraz zwiększenia jego dostępności i atrakcyjności dla mieszkańców, inwestorów i turystów,
- promowanie partnerskiej współpracy polsko-słowackiej na rzecz trwałego rozwoju społeczno-gospodarczego, kulturalnego i środowiska w polsko-słowackim regionie przygranicznym,
- promowanie inicjatyw lokalnych i nawiązywanie kontaktów transgranicznych poprzez realizację mikroprojektów opartych na działaniach typu „ludzie dla ludzi”.
Zasięg terytorialny programu
- Polska
- 3 podregiony graniczne (NUTS III): bielsko-bialski, nowosądecki, krośnieńsko-przemyski
- oraz 4 powiaty (NUTS IV): pszczyński (w podregionie centralnym śląskim), oświęcimski (w podregionie krakowsko-tarnowskim), rzeszowski oraz powiat grodzki Rzeszów (w podregionie rzeszowsko-tarnobrzeskim). W powiatach: pszczyńskim, oświęcimskim, rzeszowskim, grodzkim - Rzeszów były realizowane projekty zgodnie z art. 21 Rozporządzenia w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Nr 1080/2006 dopuszczającym możliwość przyznania do 20% budżetu programu dla obszarów przyległych do zasadniczego obszaru wsparcia.
- Słowacja
- 2 regiony (kraje) graniczne ( NUTS III): Žilinský, Prešovský.
Priorytety programu
Priorytet 1: Rozwój infrastruktury transgranicznej
Głównym celem priorytetu był rozwój polsko-słowackiej współpracy partnerskiej w zakresie poprawy stanu infrastruktury transgranicznej, ukierunkowanej na integrację przestrzenną, bezpieczeństwo, lepszy dostęp do atrakcji dla mieszkańców, inwestorów i turystów.
Cele operacyjne priorytetu:
- Usprawnienie połączeń bezpośrednich w ramach transportu i komunikacji w regionie polsko-słowackiego pogranicza,
- Ulepszenie stanu infrastruktury ochrony środowiska na terenach przygranicznych,
- Ulepszenie stanu infrastruktury transgranicznej w zakresie zabezpieczeń przed katastrofami naturalnymi,
- Utylizacja odnawialnych źródeł energii,
- Rozwój społeczeństwa informacyjnego,
- Wsparcie inwestycji bezpośrednich infrastruktury terenów przygranicznych,
- Wsparcie projektów strategicznych.
Temat współpracy 1.1: Infrastruktura komunikacyjna i transportowa
Możliwe kategorie działań:
- poprawa bezpośrednich połączeń między słowacką i polską stroną obszaru pogranicza,
- poprawa dostępności konkretnego terenu do celów gospodarczych i turystycznych,
- rozwój i modernizacja infrastruktury ułatwiającej przekraczanie granic, tj. modernizacja i budowa dróg lokalnych prowadzących do granicy oraz modernizacja i dostosowanie budynków na przejściach granicznych, które będę musiały być dostosowane do nowych funkcji przejść granicznych.
- przygotowanie wspólnych planów, programów i studiów na rzecz rozwoju infrastruktury transportowej i komunikacyjnej,
- prowadzenie działań związanych z poprawą bezpieczeństwa, w tym bezpieczeństwa drogowego, poprzez współpracę służb ratunkowych oraz porządku publicznego,
- prowadzenie działań o charakterze infrastrukturalnym zmierzających do rozbudowy sieci telekomunikacyjnych oraz służących rozwojowi społeczeństwa informacyjnego, z uwzględnieniem nowoczesnych rozwiązań komunikacyjnych (Internet).
Temat współpracy 1.2: Infrastruktura ochrony środowiska
Działania, które były wspierane w ramach tego tematu to:
- budowa infrastruktury transgranicznej o znaczeniu regionalnym i lokalnym dotyczącej usprawnienia połączeń bezpośrednich pomiędzy przygranicznymi terenami Polski i Republiki Słowackiej,
- rozwój systemów usprawniających jakość i wydajność transportu publicznego i przewozu multimodalnego,
- inwestowane w dostępność i jakość dróg regionalnych i lokalnych, ścieżek rowerowych, regionalnych i lokalnych wodnych dróg śródlądowych na terenach przygranicznych,
- wspólne planowanie i lepsze zarządzanie usługami transportowymi na terenach przygranicznych,
- budowa transgranicznej infrastruktury środowiska, w zakresie ochrony przyrody, zasobów naturalnych, odnawialnych źródeł energii i systemów podnoszących ich jakość,
- rozwój wspólnych systemów ochrony ludności od katastrof naturalnych,
- wspólne planowanie i lepsze zarządzanie usługami związanymi ze środowiskiem na terenach przygranicznych.
Priorytet 2: Rozwój społeczno-gospodarczy
Głównym celem priorytetu jest promowanie polsko-słowackiej współpracy partnerskiej dla zrównoważonego społeczno-ekonomicznego, środowiskowego i kulturalnego rozwoju terenów pogranicznych Polski i Republiki Słowackiej.
Cele operacyjne priorytetu:
- Zwiększenie atrakcyjności turystycznej pogranicza,
- Ochrona regionalnego dziedzictwa kulturowego,
- Ochrona przyrodniczej bioróżnorodności,
- Tworzenie tematycznych sieci współpracy partnerskiej i grup tematycznych,
- Rozwój zasobów ludzkich i oświaty,
- Wzrost wykorzystania informacji i technologii telekomunikacyjnej,
Temat współpracy 2.1: Rozwój współpracy transgranicznej w zakresie turystyki
Wspólne przedsięwzięcia realizowane w ramach tego tematu współpracy powinny zmierzać w kierunku rozwoju infrastruktury turystycznej. Duży nacisk położony został na inwestycje związane z rozwijaniem istniejących i potencjalnych uzdrowisk. Poprawa sytuacji w tej dziedzinie pozwoliłaby także na zmniejszenie problemu marginalizacji wynikającej z bezrobocia.
Ważnymi zagadnieniami w ramach tego tematu, wokół których koncentrowały się konkretne działania to:
- współpraca w dziedzinie turystyki, sportu i rekreacji,
- nauka języków obcych: polskiego i słowackiego,
- wymiana informacji i danych w celu rozwoju turystyki transgranicznej,
- rozwój eko- i agroturystyki,
- produkty turystyki regionalnej.
Temat współpracy 2.2: Ochrona dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego
W ramach tego tematu współpracy przewidziana była realizacja wspólnych działań, mających na celu ochronę różnych gatunków roślin i zwierząt, a także przygotowanie wspólnych programów ochrony przyrody oraz dziedzictwa kulturowego i historycznego.
Temat współpracy 2.3: Projekty sieciowe
Działania podejmowane w ramach tego tematu miały formę sieci współpracy nawiązywanej pomiędzy współpracującymi ze sobą instytucjami, zarówno po stronie polskiej, jak i słowackiej. Sieci te będą konkretyzacją dotychczasowej współpracy instytucji, która prowadzona była już od dłuższego czasu, jednak formalnie nie istniały wcześniej instrumenty finansowe wspierające kooperację w takiej formie.
Sieci zawiązywane w ramach tego tematu będą sieciami tematycznymi, które będą dotyczyły m.in. współpracy gospodarczej, edukacyjnej, kulturalnej, a także współpracy dotyczącej bezpieczeństwa po obu stronach granicy. Sieci umożliwiały wymianę informacji, lepszą współpracę i tworzenie nowych instytucjonalnych struktur współpracy transgranicznej. Rezultatem podejmowanych działań powinno być tworzenie nowych rozwiązań, strategii i polityk.
Sieć mogły zawiązać co najmniej trzy podmioty (w tym jeden partner zagraniczny), z których jeden miał być partnerem wiodącym odpowiedzialnym za zarządzanie projektem oraz realizowaną w jego ramach siecią współpracy.
Działania, które były wspierane w ramach tego priorytetu to:
- wspieranie rozwoju sieci współpracy polityków, ekonomistów i cywilów, którzy zajmą się poszczególnymi działaniami tematycznymi na terenie wspieranych regionów,
- rozwój wspólnych usług edukacyjnych,
- wspólne systemy rozwoju rynku pracy i świadczeń socjalnych,
- rozwój transgranicznej współpracy pomiędzy instytucjami biznesowymi oraz instytucjami zajmującymi się badaniami i rozwojem,
- wspieranie transgranicznego rozwoju działań przemysłowych i grup przemysłowych,
- wspieranie rozwoju nowych produktów i lepsze zarządzanie turystyką, kulturą i tradycyjnym rzemiosłem,
- inwestycje w transgraniczną infrastrukturę turystyczną,
- organizacja wspólnych transgranicznych przedsięwzięć turystycznych i kulturowych,
- wspieranie w tworzeniu wspólnych produktów kulturowych, turystycznych i tradycyjnego rzemiosła,
- wspieranie wspólnego systemu ratownictwa,
- rozwój i wdrażanie wspólnych usług elektronicznych.
Priorytet 3: Wsparcie inicjatyw lokalnych (mikroprojekty)
Głównym celem priorytetu było promowanie lokalnych inicjatyw i ustalenie kontaktów transgranicznych poprzez realizację mikroprojektów opartych na działaniach “ludzie dla ludzi”.
Działania, które były wspierane w ramach tego priorytetu to:
- wzmocnienie współpracy,
- odnowienie i podtrzymanie tradycji regionalnych i kulturalnych,
- rozwój zasobów ludzkich i edukacji,
- rozwój wspólnych transgranicznych przedsięwzięć w dziedzinie edukacji, sportu i kultury,
- wspieranie w tworzeniu wspólnych produktów kulturowych, turystycznych i tradycyjnego rzemiosła,
- wspieranie małych projektów małych infrastrukturalnych.
Priorytet 4: Pomoc techniczna
Głównym celem priorytetu było zapewnienie wdrożenia, zarządzania, promocji, monitoringu i kontroli programu.
Działania, które były wspierane w ramach tego priorytetu to:
- przygotowanie materiałów do wyboru projektu, ich rozpatrzenie i ciągły monitoring realizacji,
- zarządzanie programem,
- przygotowanie zebrań Komitetu i Podkomitetu Monitorującego,
- weryfikacja i kontrola działań w miejscu ich realizacji,
- działanie sytemu monitoringu zaprojektowanego dla zarządzania programem, ciągły monitoring i ocena,
- konsultacje z kandydatami podczas przygotowania projektu,
- informowanie i publikowanie zgodnie z art. 46 Rozporządzenia (ES) Nr 1260/1999,
- przeprowadzanie szkoleń w celu realizacji struktur,
- ocena programu.
Budżet programu
Program Operacyjny Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2007-2013 był finansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) oraz współfinansowany przez partnerów i uczestników krajowych.
Łączny budżet programu w latach 2007-2013 wynosił 187 689 060 Euro, w tym środki EFRR to 159 535 701 Euro. Wysokość alokacji polskiej środków EFRR - 88,02 mln EUR.
Wysokość dofinansowania projektów
Ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego polscy partnerzy mogli uzyskać dofinansowanie w wysokości do 85% kosztów kwalifikowanych projektu. Środki EFRR były przekazywane w postaci refundacji.
Potencjalni beneficjenci
Potencjalni beneficjenci Programu to:
- jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia,
- jednostki administracji państwowej i jednostki samorządowe utworzone w celu zapewnienia usług publicznych,
- organizacje pozarządowe non profit,
- Europejskie Ugrupowania Współpracy Terytorialnej.